menu
Nooit meer te druk van Tony Crabbe is een helder en praktisch boek dat ons helpt om een van de grote problemen van het moderne leven aan te pakken: we zijn te druk. Wat Marie Kondo doet voor je huis, doet Tony Crabbe voor je hoofd en je leven.
Onze inbox en to-do-lijst staan overvol, veel mensen verwachten iets van ons en een burn-out is de grootste bedreiging op de werkvloer. Maar "Nooit meer te druk" is geen boek over time management: Tony Crabbe gebruikt nieuwe psychologisch onderzoeken en zorgt voor heldere strategieën voor een opgeruimd hoofd en leven, waarbij hij de aandacht richt op wat je doet.
"Een levensveranderend boek dat evalueert wat je aan het doen bent, waarom je het doet en op welke manier." Daily Express
Beetje moeilijk boek, dit. Veel leeswerk. Het gaat ook veel verder dan de ondertitel "een opgeruimd hoofd in een overvolle wereld". Er staan heel wat ongemakkelijke waarheden in (wat ik altijd waardeer in een boek), maar ze zijn niet zo gemakkelijk te absorberen (wat dan weer jammer is). Het boek bestaat uit drie delen: beheersing, onderscheiding en betrokkenheid. Een deel van het leesprobleem is bv. dat deze termen de inhoud niet goed verklaren, ook al heb je ze al gelezen (!). Elk hoofdstuk eindigt wel met een soort samenvatting (de "kerngedachten"), en enkele acties die je kan proberen ("doen" en "experimenteren"). Door de grote hoeveelheid tekst moet je regelmatig onderbreken, en daardoor is het moeilijker om het geheel te zien.
Ik waardeer de poging van de auteur om een boek te schrijven dat tegelijk zowel een grondige analyse presenteert als handig bruikbaar is (d.m.v. de samenvatting en praktische voorstellen na elk hoofdstuk), en qua verkoop zal dit wel efficiënt zijn, maar ik betwijfel of het effectief is in de behandeling van het probleem (nl. drukte vermijden). Het lijkt hier een beetje op al die burn-out-zelfhulpboeken, die proberen de oplossing van het burn-out probleem bij de persoon zelf te leggen, zonder iets te doen aan de oorzaken in systemen waarin de persoon werkt en leeft. Ook in dit boek krijgt de lezer goede raad om zelf anders te denken (wat op zich zeer lastig is voor een individu) en te doen (wat al even lastig is in een dwingende omgeving), maar over de oorzaken in de systemen wordt niets gezegd; misschien is dat onderwerp te moeilijk voor een goed verkopend boek. De ondertitel is ook veelzeggend: "een opgeruimd hoofd" (nl. dat van mij, de lezer, oef, eindelijk rust in het vooruitzicht) "in een overvolle wereld" (de maatschappij waar ik geen invloed op heb). Het gevolg is uiteindelijk nog meer druk voor het individu, nl. (1) om zich door het boek te worstelen, en (2) om zich vervolgens wat minder druk te maken…
Wat dan wel? Beter zou zijn dat een boek als dit je uitlegt waar de oorzaken van drukte zitten in de ons omringende systemen, en hoe je die kan (proberen te) corrigeren. Dat zou tenminste het probleem kunnen verlichten, door het mobiliseren van veel individuen (nl. alle lezers) die energie halen uit verbeteringen. Onvrede met de toestand is dan een drijfveer om de systemen aan te pakken, in plaats van de individuen. Drukte wegnemen in onhandelbare systemen (het meest effectief, maar moeilijk, dus niet efficiënt) is altijd beter dan de gemakkelijkheidsoplossing om een individu aan te pakken (wat directer en dus efficiënter lijkt).
De auteur pakt op zijn website graag uit met keynotes en publicaties, met o.m. een artikel in Knack. Dat artikel stelt echter zo weinig voor dat het zelf een goede illustratie is van "drukte om niets". Dat de auteur een dergelijke verwijzing op zijn website wil geeft te denken (vorm krijgt voorrang op inhoud). Je vindt wel ergens een link naar zijn TEDX keynote, die volledig op het boek gebaseerd is. De website is blijkbaar enkel als promotie bedoeld; je kan beter het boek lezen (hoewel dat aan hetzelfde euvel lijdt, maar dat weet je nog niet). Zo te zien wel een interessante literatuurlijst.
Ik doe een poging om één en ander per hoofdstuk te beschrijven.
Een goede definitie: "drukte is het jachtige, altijd gespannen bezig zijn met meerdere dingen tegelijk waardoor we ons laten doordrijven en overbelast geraken". En waarom hebben we het druk: "druk zijn is gemakkelijk", "druk zijn is vermijding", "druk zijn is een merk", "druk zijn is een verslaving", en "druk zijn is wat alle anderen zijn". Al dadelijk spijkers met koppen. De verschillende aspecten van drukte worden ruim uitgelegd. Ook een poging om de drie delen van het boek te verklaren:
– Beheersing: [niet de tijd managen, wel de aandacht]. Hoe daarmee drukte bestreden wordt is hier alvast niet duidelijk.
– Onderscheiding: over [andere manieren dan drukte om te proberen je te onderscheiden in de arbeidsmarkt]; niet meer productiviteit, wel meer eigenheid. Hoe dat vervolgens het drukteprobleem moet verlichten is onduidelijk.
– Betrokkenheid: [richtlijnen die je helpen gelukkiger te worden door te doen wat jij wilt]. Dit komt neer op het innemen van een andere persoonlijke positie t.o.v. drukte, wat het drukteprobleem allicht niet zal verlichten.
De auteur voorziet terecht enkele richtlijnen onder de titel "Te druk om dit boek te lezen?", echter zonder daarmee veel indruk te maken. Bovendien, wie het te druk heeft zal dit boek allicht niet gauw lezen, en wie het wel leest heeft deze richtlijnen allicht niet nodig.
Over het ervaren van drukte, en hoe daarmee om te gaan.
Samengevat aan het einde van het hoofdstuk: streef naar een gevoel van beheersing; tijdmanagement helpt niet, het versnippert je aandacht, en verhoogt misschien je productiviteit, maar niet je effectiviteit; laat je niet leiden door de input, maar door je zelf gekozen output.
Deze samenvatting geeft wel een goed overzicht van het hoofdstuk, wat nog niet wil zeggen dat je de rest niet meer moet lezen. De noodzakelijke redeneringen en achtergrond krijg je maar mee als je de hele tekst leest. Wat dan weer niet betekent dat die altijd goed ineen steekt… Bij een tweede lezing vind ik nog steeds dat de kern van het betoog meer dan terecht is (tijdmanagement gaat drukte niet oplossen, en effectiviteit gaat vóór op efficiëntie!), maar ook dat de kans gemist wordt om dat goed over te brengen. Ook bij de remedies heb ik wel bedenkingen; immers, een houding als "laat een deel van je e-mails ongelezen, ruim je bureau niet op, verscheur je to-do lijst, laat je smartphone thuis en je laptop op het werk" gaat echt niemand gelukkiger maken.
"We lijken blind voor het gevaar van overconsumptie". "De meeste keuzen worden gemaakt op automatische piloot". "Een druk bestaan vloeit voort uit passieve keuzen en sociale normen". En meer van die terechte stellingen, met wisselend succes uitgelegd. Achteraan bij "Doen", twee suggesties: (1) "begin met de moeilijkste beslissing", en (2) "schrap iets". Weer tekenend voor het boek. (1) Beginnen met het moeilijkste is echt wel de beste strategie om het geheel rond te krijgen; immers beginnen met het gemakkelijkste bepaalt je werkwijze zodanig dat later het moeilijkste niet meer gaat (en dat wordt dan gemakkelijk onder de mat geveegd, met de 80/20 regel achter de hand). Zeer terechte suggestie dus, maar ze wordt zo niet uitgelegd. (2) Iets schrappen om iets te schrappen kan toch niet de bedoeling zijn? Als er niks te schrappen valt moet je niks schrappen. Je kan beter dingen schrappen als ze nergens toe bijdragen, maar ook dát wordt niet gezegd. De spanning tussen (1) (positief, maar bedenkelijk uitgelegd) en (2) (duidelijker, maar negatief) is typisch voor het boek.
Een klassieke insteek: onze hersenen, met een goed geheugen, redelijk denkvermogen en gemakkelijk af te leiden, zijn gemaakt voor een pre-technologische tijd. Nu hoeven we niks meer te onthouden (alles in de smartphone), zijn de problemen gigantisch (inderdaad, zie ook Gigantisme), en wordt onze alertheid uitgeput (ADD moest ervan komen). In elk geval herkenbaar. Velen grijpen naar medicatie om hun concentratievermogen te vergroten. Dan is aandachtsmanagement volgens de auteur een betere oplossing. Tussendoor krijg je voortdurend tips mee, zoals voor het aanpakken van een probleem waar je telkens op vastloopt: schrijf of teken het uit, zodat je het kan visualiseren buiten je hoofd. Je denkt immers beter na als je schrijft dan als je praat, en met denken alleen kan je geen structuur opbouwen (mijn eigen toevoeging). Als iets door je hoofd blijft malen, bedenk dan even een plan hoe je dat gaat aanpakken; daarna kan je het vanzelf loslaten. Op dit vlak is het boek meer dan OK; het is realistisch over menselijke mogelijkheden en beperkingen. Fysieke aspecten (voeding, beweging e.d.) komen omzeggens niet aan bod.
Soms zal je "nee" moeten zeggen om drukte te vermijden, maar dat kan op allerlei manieren. Een goede beschrijving hier. Bij "Experimenteren" vind je de raad om te spelen met verschillende manieren om nee te zeggen, en dat vind ik er dan weer wat over. Je kunt m.i. beter eerst bepalen wat je wel of niet wil, en je ja's en nee's daarop afstemmen.
Over drukte als successtrategie.
Hard werken, veel produceren, opvallen en slagen helpt niet meer, want vanaf een zeker niveau doet iedereen dat. We moeten leren meer te bereiken door minder te doen. (1) Allicht gemakkelijker gezegd dan gedaan, niet in het minst omdat ook dát weer voor iedereen geldt. (2) Dat de opgelegde druk al te hoog is, daar wordt niet over gerept. Het is net die wil om "veel te bereiken", bij individuen en organisaties, die de druk veroorzaakt. Nadenken over je strategische positie kan in elk geval geen kwaad. Toch ook hier weer bij "Doen" en "Experimenteren" raadgevingen voor het individu, terwijl zowel het probleem als de oplossing afhankelijk zijn van individu en organisatie. Dat de organisatie compleet genegeerd wordt doet m.i. serieus afbreuk aan het nut van het boek.
Het is toch niet waar? De aandacht trekken met iets nieuw? Nu al verschijnt de ene nieuwigheid na de andere. Auto's worden sneller vernieuwd dan ze kunnen geproduceerd worden. In de ICT-sector komen de vernieuwingen bijna dagelijks. En dan de raad aan individuen om te vernieuwen als middel om zich te onderscheiden? Maar de auteur richt zich hier tot zijn klanten, dus heel verwonderlijk is dit niet. En trouwens, vernieuwing op zich is nog niet nodig; het zijn in feite veranderingen die de aandacht trekken. Waar moet het heen met de stabiliteit van de wereld? Maar allee, het idee is dus vernieuwing, en daarvoor heb je creativiteit nodig, dus daar gaat dit hoofdstuk over. "Je moet besluiten om creatief te zijn". Huh? "Jezelf voortdurend vernieuwen" (ho maar?) "is het enige waarmee je de concurrentie voor blijft". Hier ligt de hond gebonden! Concurrentie helpt de wereld om zeep! Hier en daar toch een nuttig voorstel, zoals je afvragen "wat is nu precies het probleem dat we oplossen?", in plaats van de houding "voor elke oplossing is er wel een probleem". Nadenken, niet alleen over wat je zelf doet, maar ook over wat er in je omgeving gebeurt, en daarbij vooral je gezond verstand gebruiken, dat moet toch niet altijd vernieuwing opleveren? Als we nu eens beginnen met rommel opkuisen? Daar is ook al creativiteit voor nodig.
Dit is een hoofdstukje marketing. Merken zijn belangrijk, vind je merk, werk aan je merk,.. en dergelijke. Allemaal om meer indruk te maken. En het bijgevolg weer drukker te krijgen… Toch? Koud en warm tegelijk. Voor een boek dat klanten moet werven is dat allicht geen probleem…
Hier is de psycholoog aan het woord, gravend in gevoelens, uitstelgedrag, zelfvertrouwen en dergelijke. Ik beken: dit heb ik nauwelijks gelezen. Bijgevolg ook geen commentaar.
"Hier zoeken we verdieping" [..] "Prioriteit geven aan onze waarden, en onze aandacht richten op wat we werkelijk belangrijk vinden", [..] "Meer geluk ontlenen aan een sterkere betrokkenheid bij minder vrienden", [..] "Praktische gids voor meer geluk in een overvolle wereld".
Een hoofdstukje over waarden; altijd leuk :-(. Als ze het hebben over "focussen op je kernwaarden" krijg ik het al. Anderzijds is nadenken over wat je belangrijk vindt altijd nuttig. Hier en daar te kort door de bocht, hier en daar waarheden als een koe. Pleidooi voor innerlijke waarden (i.p.v. uiterlijke als rijkdom, imago, status en populariteit). Soms wordt een nuttig inzicht foutief voorgesteld, zoals de zgn. "destructieve driehoek", met tweerichtingsrelaties tussen de drie hoekpunten "meer", "drukte" en "contactverlies". De uitleg is OK (door te kiezen voor meer krijg je het drukker, daardoor verlies je contact, en ga je compensatie zoeken in nog meer, nog drukker enz.), maar de voorstelling deugt niet. Het gaat hier niet om tweerichtingsrelaties, maar om een versterkende systeemlus; gemiste kans, temeer omdat dergelijke versterkende lussen een grote rol spelen in allerlei maatschappelijke problemen.
Een paar theorieën over het aantal relaties dat je kan onderhouden, en de goede raad om je bezig te houden met die vijftien echte relaties i.p.v. met die vijfhonderd online vrienden.
Vreemd hoofdstuk. Ik heb de indruk dat dit allemaal herhaling is (ook een vorm van verdieping, dat wel). Soms maakt de man wel rare vergelijkingen. Hij begint met een verhaal over Jacques Cousteau, die zich na een carrière bij de marine wijdde aan onderzeese exploraties, om dan te poneren: "we kunnen pas echt gelukkig en voldaan zijn als we bereid en in staat zijn een diepe duik te nemen in onze bezigheden, in onze momenten en in onszelf". Dergelijke redeneringen komen regelmatig voor, op allerlei manieren, en als je een beetje aandachtig leest denk je dus regelmatig "huh?". De aandacht trekken met iets zinloos; hij verprutst onze aandacht in feite… Een ander probleem hier is het zoveelste misbruik van het begrip "flow". Als ik de naam Mihaly Csiksentmihalyi ergens lees voel ik het al aankomen. Flow is een toestand waarin je iets realiseert zonder erbij na te denken, dus op basis van automatismen (!); er iets anders van maken is onzin. Ook het begrip van het drie seconden durende huidige moment is van de pot gerukt.
Het was na dit hoofdstuk dat ik besloot om het boek toch te bespreken, hoewel ik hier de draad kwijt was. Ik vreesde dat ik onderweg iets had gemist (door gebrek aan aandacht, sorry ;-), en een herlezing kon dat allicht aantonen. Helaas, dat is niet gebeurd; een mens wordt soms teleurgesteld. Het laatste hoofdstuk gaat dat allicht niet meer veranderen.
Het verband tussen het laatste hoofdstuk en de rest van het boek lijkt zelfs ver weg. Het gaat over het volhouden van goede voornemens, en draagt m.i. niet bij tot de waarde van het boek.
En dit vind ik er echt wel te veel aan. Wie wil nu weten wat de auteur er zelf van heeft geleerd? Als dan ook nog eens blijkt dat hij zijn eigen raadgevingen de hele tijd in de wind geslagen heeft, wordt opnieuw de waarde van het boek onderuit gehaald. Was het dan toch weer vooral promotiemateriaal? In elk geval heel jammer van de verloren tijd…
Misschien helpt mijn boekanalyse anderen om te beslissen of ze het boek zullen lezen of niet. Als je geen persoonlijke aanbevelingen krijgt voor een boek, kan je online naar commentaar gaan zoeken, maar hoe betrouwbaar is dat? Ik kijk even wat er op BOL.com over dit boek "Nooit meer te druk" te vinden is.
Je ontdekt een boek met de titel "Nooit meer te druk" (zie de boekbespreking). Als je weet dat tegenwoordig de drukte de spuigaten uitloopt, dan ben je geïnteresseerd. Dus je leest dat boek, en er blijft een wrang gevoel achter. Was het dit nu? Heb ik daar mijn energie in gestoken? Heb ik misschien iets gemist? Of zelfs mijn tijd verloren?? Je herleest één en ander, en concludeert dat het boek inderdaad niet zo geweldig is als het leek; zie de boekbespreking hierboven.
Wat moet je met zo'n boek?
– Je kan het in elk geval niet verbeteren.
– Je kan het lezen of niet. Diagonaal misschien (er zijn blijkbaar mensen die dat kunnen)? Op het einde van de hoofdstukken staan samenvattingen, maar het is gebleken dat die op zichzelf niet bruikbaar zijn; als je daar iets aan wil hebben moet je de hele tekst lezen. Dus even eruit plukken wat nuttig is, dat lukt niet zomaar.
– In elk geval, mijn tijd is al verprutst. Om dat anderen te besparen zou ik een negatieve recensie kunnen publiceren. Maar gaat dat helpen, en wie ben ik om dat te doen? Wie niet valt over de ongerijmdheden en de rommel in het boek heeft er misschien wel iets aan? Op BOL.com vind je voor dit boek heel wat positieve lezersrecensies. Maar ook enkele negatieve die mijn eigen mening bevestigen.
Sterren bij BOL.com: 85 x 5*, 57 x 4*, 23 x 3*, 1 x 2*, 1 x 1*
Wat moet ik hiermee? Ik maak even een analyse van de recensies.
1 en 2 sterren
Eerst de negatieve. Die met 1 ster klopt niet; de lezer heeft iets mis begrepen (behalve dat het boek een chaos is). Die met 2 sterren gaat blijkbaar over een TV. Een mens kan zich vergissen.
3 sterren
Bij de driesterrenrecensies zijn er positieve en negatieve opmerkingen. De kritieken uit mijn eigen analyse komen meerdere keren terug. Van de leukste recensie wil ik toch even de essentie meegeven:
"… De belofte was te mooi om waar te zijn; vandaar maar drie sterren [..]. Onsamenhangend, helaas. Ook heb ik er lang over gedaan om de inhoud een kans te geven om te beklijven, maar het lukte me gewoon niet. De auteur heeft wel een kunstmatige ordening aangebracht in drie delen, maar ze sluiten niet op elkaar aan, en ondanks de korte samenvattingen aan het eind van elk hoofdstuk, blijft het een overload aan informatie. Boeiend en leuk om te lezen, [..], maar tot slot was ik eigenlijk nog onrustiger geworden dan vóór het lezen van het boek. [..] De schrijver [..] was misschien beter voor één boodschap gegaan. Dat hij voor de bereidwillige lezer uitgezocht had hoe je nooit meer te druk werd. Dat je niet, zoals ik, na het lezen achterblijft met een te vol en chaotisch hoofd vol informatie. En met de gedachte 'ligt het nou aan mij?' Maar ja, dat zal toch niet. Ik ben ook een psycholoog."
Schitterend om te zien hoe verschillende mensen, onafhankelijk van elkaar, dezelfde kritische meningen hebben over een boek.
Nog enkele terugkerende opmerkingen in deze driesterrenreeks: ingewikkeld, te theoretisch, weinig nieuws, saai, langdradig, tweede helft onsamenhangend (!), open deuren, maakt de titel niet waar, tijdrovend… Moet er nog zand zijn?
4 en 5 sterren
Een leuk voorbeeld: "Het is een boek dat makkelijk leesbaar is. Voor het toepassen is het raadzaam het boek zeker 2 keer te lezen, zodat de inhoud beter tot je doordringt. Wel komen in het boek herhalingen voor (niet in dezelfde woorden, maar wel met dezelfde inhoud/doel)".
– De inhoud is blijkbaar niet doorgedrongen de eerste keer (dus dat is niet OK). Vermoedelijk heeft deze lezer nog geen tweede poging gedaan, gezien de 4 sterren…
– Het hoofdstuk 9, met daarin "verdieping", leek mij ook veel herhaling.
Deze (positieve?) commentaar onderschrijft juist enkele van de kritieken, echter zonder negatief te willen zijn. In het begin is het boek inderdaad makkelijk leesbaar. Ik stel mij voor dat deze lezer gestopt is zodra het te moeilijk werd, en dan toch maar een positieve commentaar geeft, om de uitgave te verantwoorden, of gewoon uit positivisme. Dus: de positieve commentaren zijn niet altijd positief.
Of deze: "Fijn om ook direct tips en handvaten te krijgen. Je kunt er direct mee aan de slag!".
– Ongelooflijk hoeveel mensen het hebben over handvaten (zijn dat kleine vaten?) in plaats van handvatten (om iets met de hand te vatten).
– Vooral Nederlanders gaan graag "aan de slag".
De meeste tips waar je direct mee aan de slag kan, komen ook in veel andere boeken voor. Je vindt massa's boeken over productiviteit en stress en burn-out, die allemaal zowat dezelfde tips geven. De eerste de beste commentaar op een ander, heel vergelijkbaar boek: "Goede tips om mee te nemen, makkelijk leesbaar. Als je meer van dit soort boeken gelezen hebt, is veel wel een herhaling". Moest er nog zand zijn?
– Ook bij de 4- en 5-sterren vind je overigens evengoed opmerkingen als "theoretisch" en "te uitgebreid" en "aan de dikke kant". Dat de commentaar desondanks behoorlijk positief uitvalt duidt op de kracht van positivisme: positief trekt aan, negatief stoot af.
Het valt op dat veel lezers bij de 4- en 5-sterrenrecensies zeggen dat ze werkelijk iets aan het boek gehad hebben. Dat klinkt logisch; als je persoonlijk iets hebt aan het boek geef je een positieve commentaar. Misschien vind je het een praktisch bruikbaar boek (je kan ermee aan de slag, zeg maar), of het raakt je emotioneel, of nog iets anders. Dat betekent dat de recensies, en zeker de overzichtsgrafieken zoals hierboven, niet weergeven of het boek goed is, maar eerder aangeven in welke mate mensen iets aan het boek hebben (of denken te hebben), of het nu goed is of niet. Dat laatste is trouwens op zich al moeilijk definieerbaar, omdat er altijd verschillende aspecten meespelen, zoals taalgebruik, logische indeling, layout en vormgeving, interessegebied, mate van popularisering e.d., en misschien ook, waarom niet, of iemand er iets aan heeft… Draaien we nu in een cirkel?
Ik bekijk het even van de andere kant. Hoe komt het dat een boek met duidelijk aanwijsbare gebreken zoveel positieve commentaren krijgt?
– Zoals hierboven aangetoond: 4 of 5 sterren zegt niet noodzakelijk veel over het boek. De uitgave verantwoorden, een suggestie van vrienden bevestigen, de aankoop van het boek promoten e.d., kan evengoed een reden zijn voor een positieve commentaar. In feite zou je die commentaren moeten kunnen weglaten, want die vormen geen referentie voor iemand anders.
– Er is in deze problematiek het persoonlijk standpunt, dat aanleiding kan geven tot het lezen van het boek, met mogelijk positieve resultaten, maar ook een maatschappelijk standpunt. Die lezer, met een in zekere mate gewijzigd standpunt, blijft actief in die maatschappij, die niet door het boek wordt gewijzigd. Je kan als werknemer na het lezen van het boek wel zeggen dat je het anders gaat aanpakken, maar dat moet je wel nog kunnen realiseren in je bedrijf. Of in je familie (andere schaal, zelfde probleem!). Het boek richt zich enkel op het individu, niet op de maatschappij. Dus positieve commentaren betekenen nog niet dat het boek een probleem oplost. Trouwens, de eerste 5-sterren commentaar (!) die ik bekeek zegt dit: "[..] De grote vraag is hoe je al die goede adviezen van Tony Crabbe gaat toepassen bij een werkgever. Bij bijna elke werkgever wordt je als werknemer namelijk meegesleurd in de HSL!!! Geen ontkomen aan en als je niet meereist, lig je eruit." (de HSL = onze TGV). Is het boek dan 5 sterren waard? De recensies blijven het resultaat van persoonlijke standpunten, en goede recensies geven een kandidaat-lezer dus geen enkele garantie op kwaliteit.
– De meeste commentaren, ongeacht het aantal sterren, geven geen relevante verklaring voor hun quotering, of zelfs helemaal geen verklaring. Ook hier kan je je weer afvragen of die quoteringen wel iets betekenen. Als je de commentaren overloopt zie je wel of er een verklaring is, maar in de overzichtsgrafiek zie je dat niet. Die grafiek geeft dus een vertekend beeld, maar is wel cruciaal als informatie, voor wie zich niet de moeite getroost om te gaan grasduinen in de afzonderlijke commentaren.
– Ik vermoed dat de neiging van lezers om ontbrekende of verkeerde informatie te herinterpreteren een grote rol speelt in de positieve beoordelingen. Je zit een boek te lezen en raakt de draad kwijt; je weet niet meer wat je net gelezen hebt, in dit geval omdat het niet samenhangt. Wat doe je dan? De twee uitersten: (1) opnieuw lezen (bv. de vorige pagina, en/of het hele boek, zoals ik), om dan bevestigd te zien dat het inderdaad niet samenhangt, of (2) de gaten zo goed mogelijk opvullen met eigen ideeën en ervaring. De clou: in het eerste geval geef je een terecht negatieve commentaar, in het tweede geval een positieve, terecht voor jezelf maar onterecht voor het boek. En dat "terecht voor jezelf" wordt af en toe sterk doorgetrokken: "Voor mij een inspiratie om mijn persoonlijke reis naar een relaxt en kleurrijk leven écht vorm te geven."… (dit leek me niet sarcastisch bedoeld)(eerder wel een boekverkoper die te veel exemplaren heeft ingedaan).
– Of deze: "Leuk boek! Veel praktische tips. Leest lekker weg." … Huh? Wie positief is over de leesbaarheid van het boek heeft waarschijnlijk alleen het eerste deel gelezen. Er zijn verschillende commentaren die aangeven dat het eerste helft beter is dan de tweede. Een commentaar als "Sommige stukjes met jaartallen en feiten moest ik even doorheen, maar gaanderwegweg werd het boek steeds beter" verbaast mij dan ook ten zeerste. Jaartallen? Zegt mij niks. Gaanderwegweg beter? Dat moet over een ander boek gaan…
– Het is wat het is. Een individu kan niet vermijden dat boeken van bedenkelijke kwaliteit worden aangeboden. De cover van een boek geeft een opgekuist beeld van de inhoud. Je kan enkel afgaan op recensies, en dan best de verklaringen daarbij, om min of meer te beoordelen of een boek de moeite van het lezen of zelfs kopen waard is.
– Houd ook rekening met positivisme. Verklaringen met een mix van positieve en negatieve aspecten zijn meer betrouwbaar; uiterst negatieve en uiterst positieve minder. Dus eerder de 2, 3 en 4 sterren lezen dan de 1, of 5.
– Tip: kijk eerst in de bibliotheekcatalogus of je het boek niet ergens kan lenen; beter een paar euro's voor een reservatie dan een betreurde aankoop.
– Bepaal je standpunt. Wil je iets alleen voor jezelf lezen (zelfhulpboek), of wil je een maatschappelijk probleem wat breder bekijken? Al te veel boeken denken iets op te lossen vanuit het individu, zonder de maatschappij aan te pakken. Logisch vanuit commercieel standpunt (voor de schrijver, drukker, distributeur, verkoper), omdat tenslotte het individu het boek betaalt, maar niet relevant voor wie verder wil kijken. Doorgaans kan je het standpunt van het boek wel afleiden uit de cover.
– Hoe meer een boek belooft (bv. in dit geval "Levensveranderend boek") hoe minder je krijgt.
– Als je ooit zelf een boek wil schrijven, houd het bovenstaande dan in het achterhoofd. Als je je wil onderscheiden, probeer dan eens op de maatschappij te spelen in plaats van op het individu.
– En bepaal vooral zelf je mening over het boek, los van de recensies.