ICT-ellende (7) – Gartner

Gartner

Wie is Gartner? Uit Wikipedia: Gartner, officieel Gartner, Inc. is een wereldwijd onderzoeks- en adviesbureau in de informatietechnologiesector. Het bedrijf adviseert leiders in IT, Finance, HR, Legal en Compliance, Marketing, Sales en Supply Chain, en levert daarnaast onderzoek en beleidsinstrumenten. Gartner is o.m. bekend van de Hype Cycle, waar ik al eerder naar verwees (bv. hier), en van de magic quadrants, waar wereldspelers uit diverse sectoren zich tussen hun concurrenten gepositioneerd zien.

DataNews

DataNews, een tweemaandelijks informaticavakblad, heeft al eerder gediend als aanleiding voor een blogartikel, bv. over het metaversum. Nu verscheen informatie over het Gartner IT Symposium/Xpo, dat na drie jaar weer eens live gehouden werd in Barcelona. De hoofdredacteur van DataNews ging luisteren, en schudde enkele bijdragen uit zijn mouw, recht in het nummer van december 2022. Eén van de koppen:

Je gaat de war for talent niet winnen als je mensen irriteert

Nu kan ik mij daar iets bij voorstellen, en dat deed ik dan ook, waarna een paar vragen opborrelden. Ten eerste, is er een oorlog aan de gang die moet gewonnen worden? De "war for talent" is intussen een gebruikelijke uitdrukking, maar ik vrees dat ze niet onschadelijk is, omdat ze de concurrentie en de lonen onnodig aanjaagt (en daardoor energieverbruik en ongelijkheid verhoogt, maar dat terzijde). Bedrijven zouden beter de tering naar de nering zetten, in plaats van onderling te vechten en de jobmarkt te inflateren (ja, dat woord staat in Van Dale).

Maar belangrijker: wat bedoelen ze eigenlijk met die irritatie? Dat wilde ik wel eens weten.

DataNews nieuwsbrief

Die kop over de "war on talent" kan je niet missen in de nieuwsbrief van DataNews. Enfin, nieuwsbrief is veel gezegd. Net als in de nieuwsbrieven van Trends worden items in die van DataNews tot in den treure herhaald. En elk item kan maar één keer nieuw(s) zijn, toch? In elk geval, de kop van hierboven vind je dezer dagen voortdurend, samen met die van de hoofdredacteur. Maar die leidt, beetje vreemd, niet naar het betreffende artikel (voor abonnees), maar wel naar een ander artikel: Moeilijk gaat ook. En daarin lees ik dit:

Wat ik ook in Barcelona geleerd heb, is dat we volgens Gartner (!) nog een mogelijke reden aan ons lijstje moeten toevoegen: gebrekkige technologische tools (dus die bestaan!? Gartner kan het weten) om comfortabel je werk te kunnen doen (wat moeilijk zal gaan met gebrekkige tools, bedoelen ze). Ook het antwoord (uit een periodieke enquête naar werknemerstevredenheid, waarvan de oorsprong niet vermeld wordt) 'ons bedrijf heeft geen aantrekkelijke producten of diensten' is trouwens sterk toegenomen dit jaar; iets wat volgens de onderzoekers van Gartner een reden moet zijn voor ICT-bedrijven om toch ook te investeren in de nieuwste fel gehypte en daarom zeer visibele technologie. In elk geval een vreemde redenering. Als werknemers ontevreden zijn omdat het bedrijf geen aantrekkelijke producten of diensten heeft, zou het bedrijf dat moeten oplossen door te investeren in een hype?! Om de werknemers een plezier te doen?! Kwestie van te tonen dat je als IT-bedrijf méé bent en niet risico-avers bent. Ach zo. Dus IT-bedrijven zouden in de eerste plaats moeten méé zijn met de technologie; iets nuttig produceren is blijkbaar minder belangrijk. Maar Gartner die aanraadt om in hypes te stappen? Dat is toch wel opmerkelijk. Vind ik ook.

Gartner en hypes

Dus de irritatie slaat op gebrekkige tools. Klinkt logisch. Dat je als bedrijf moet zorgen dat je medewerkers geen gebrekkige tools krijgen is nogal wiedes. Om aan een Duitse auto te werken gebruik je geen Engelse sleutel (oeps, slecht voorbeeld). Om Java-code te schrijven gebruik je geen Wordpad. Simpel gesteld…
In het artikel in het DataNews vakblad komt het woord "opmerkelijk" niet voor, maar er staat wel iets gelijkaardigs als in het nieuwsbriefartikel:

"Investeer in highly visible en highly hyped tech." Ja, we hoorden het wel degelijk zo verkondigen en zagen het zwart op wit op een dia staan. Beetje vreemd om dat uit de mond van Gartner te horen, dat normaal gezien via zijn 'hype cycle' alle CIO's continu waarschuwt voor de risico's en het hypegehalte van nieuwe technologie (zo heb ik het ook altijd begrepen). U weet wel, die grafieken met de peak of inflated expectations, de trough of disillusionment en de slope of enlightenment" (en uiteindelijk de "plateau of productivity"). Ene Mary Mesaglio, "managing vice president" bij Gartner (titelhype?), legt uit: "Organisaties die investeren in moeilijke economische tijden blijven aan de kop van het peloton (is iets van, op voorwaarde dat het nut en de middelen er zijn). Organisaties die publiek investeren trekken de beste mensen aan (da's toch maar één van de elementen hoor). En dat is belangrijk, want boven alles heb je in je organisatie nog altijd een talentprobleem".

Ik kan bevestigen dat ik dit eveneens opmerkelijk vind. Dit komt er immers op neer dat Gartner , dat wordt verondersteld objectieve informatie te geven over nieuwe ontwikkelingen, de hypes expliciet ondersteunt. Ik heb er geen idee van wat de drijfveer van Gartner (of minstens Mesaglio, het Europees corruptieschandaal indachtig) zou kunnen zijn, als dat geen geld is. Dat Gartner beweert dat organisaties nog altijd een talentenprobleem hebben moet zijn redenering uiteraard mee ondersteunen.

En de adviezen van Gartner gaan redelijk ver, van AI augmentation tot intraverse.

Augmented irrationality

Met AI augmentation kan u het bereik van uw werknemers vergroten. "We moeten leren te focussen op impact, want mensen zijn het moe om alsmaar meer productiviteitseisen door hun creatieve pipeline geduwd te krijgen (!!). Ook hier kan technologie een oplossing bieden om werknemers te helpen om écht impact te hebben", stelt Mesaglio (wat niets zal veranderen aan de neiging van managers om productiviteitseisen te verhogen, zeker als er gehypete tools beschikbaar zijn). "Met AI augmentation bedoelen we het inzetten van een combinatie van kunstmatige intelligentie zoals computer vision, beeld- en tekstherkenning en machine learning. Dat verbetert de impact van een werknemer en we zien dat door alle sectoren heen. Dus werknemers die te hoge productiviteitseisen beu zijn zouden er nog AI augmentation bij krijgen. Ze gaan u zien komen. In de gezondheidszorg bijvoorbeeld. AI op zich zal geen dokters vervangen. Maar dokters die AI gebruiken zullen wel dokters gaan vervangen die géén AI gebruiken (die eeuwige FOMO-creatie!). Als je dat nu eens vergelijkt met het betoog van Jerry Muller over MBA's, in het boek The Tyranny of Metrics, dan hoor je de alarmbellen zo afgaan.

Verses in soorten

"Al eens overwogen om te investeren in een intraverse? Huh? Een nieuw woord?? Help, ik ben achter! Dat is een opkomend concept (moet FOMO genereren…) voor een virtueel kantoor (??) dat metaverse-technologie omvat om werknemers samen te brengen in een immersive (huh?) vergadering om daar samen te werken (teams boven alles) en te innoveren (innovatie gaat de wereld redden)." Ja, het woord is gevallen: het metaverse. En nee, we zijn hier niet zomaar wat aan het hypen: the metaverse is coming (in het Engels klinkt dat iets virtueler; dat helpt als je onzin wil verkopen). Het is nog vroeg, maar vroeg instappen is belangrijk (FOMO ;-). "Stel je voor wat je werknemers ervan zouden vinden als je nog maar een beetje (?) zou investeren in zo'n nieuwe immersive tech (??) en hen er laten mee experimenteren om te zien welke impact ze kunnen hebben (???)(alsof werknemers bedorven kleuters zijn). Het duurt gemiddeld tussen de 5 en 10 jaar voor een nieuwe technologie mainstream wordt (daar zou ik alvast op wachten). Als je vroeg investeert in nieuwe technologie, trek je die wolven aan die vooraan de roedel willen lopen (maar of je die nodig hebt…?)", besluit Mary Mesaglio. Dure wolven, die zich gaan amuseren met gehypete technologie die tijd en geld kost (en "waarvan de kans reëel is dat ze gaat falen"; ook Mesaglio!), en dus weinig gaan bijdragen aan de eigenlijke doelen van de organisatie. Op die manier blijven we voortdurend in de "peak of inflated expectations", in plaats van ermee te stoppen in de "trough of disillusionment" of verder door te groeien naar de "plateau of productivity".

Zwart gat

Wat moeten we hiermee? "De horizon achternalopen" is één van de oudste uitdrukkingen in ICT. De indruk blijft bestaan dat de niet aflatende ontwikkeling van nieuwe technieken en methoden en programmeertalen vooral ten voordele is van degenen die ze bedenken. Invoering van nieuwigheden verstoort noodzakelijke systeemontwikkelingen eerder dan ze te ondersteunen. Maar wat doet dit verhaal in deze blog? Is er een verband met basale fouten?

Toch wel. Kijken we eens naar het begrip "innovatie". Bij zowat alle politieke partijen hoor je regelmatig dat ze veel verwachten van innovatie. Er is geen maatschappelijk probleem te bedenken, of innovatie gaat het oplossen. En innovatie wordt dan ook op allerlei manieren ondersteund door de overheid. Maar om welke innovaties gaat het? Zeker over innovaties die energie- of klimaatproblemen gaan oplossen hoor je bijzonder weinig. Dit is dus weer een kwestie van gebrekkige aspectscheiding. Ik heb de indruk dat de overheid (onze!) middelen besteedt aan innovaties om de innovaties, maar er niets voor terugkrijgt, toch niet wat we nodig hebben. Maar misschien is mijn indruk onterecht?

Innovaties

Er is online wel informatie te vinden over innovaties; zoek maar eens op "recent innovations" (of "recente innovaties", met een beperking van de regio). Wat je dan voorgeschoteld krijgt is een studie op zich waard; ik beperk mij tot een steekproef.

• Zowat één op twee sites gaat over toekomstige innovaties, ontwikkelingen waaraan nog gewerkt wordt, bv. hier en hier. Dit is het equivalent van het achternahollen van de horizon.
• Time, de Amerikaanse mediamaatschappij, publiceert elk jaar een overzicht, bv. The best inventions of 2021, "100 Innovations changing how we live" (beetje opletten: een uitvinding is niet per se ook een innovatie). Daar vinden we diverse rubrieken. Ik zou de lijst verder moeten uitpluizen, maar op het eerste gezicht lijkt dit niet wereldverbeterend op een grote schaal.
• Meer in de wetenschappelijke sfeer vind ik 12 Best Scientific and Technological Innovations of 2021 (de lijst van 2022 is nog niet klaar). In de wetenschap :-) dat ik de bocht afsnijd kijk ik toch even wat hier wordt gepresenteerd:
  • De komst van 5G-technologie – Vooral bedoeld om communicatie nog sneller te maken. Aan de kwaliteit van wat wordt gecommuniceerd zal 5G allicht niets veranderen.
  • mRNA Vaccins – God zei drank.
  • Voertuigautomatisering – Benieuwd of dat gaat lukken; ik heb er geen goed oog in. Zelfrijdende voertuigen ontnemen aan de mens weer een deel van zijn verantwoordelijkheid, en daarmee verdwijnen ook een deel van zijn vaardigheden. Een systeem van het zevende knoopsgat, dat overigens al mensenlevens gekost heeft.
  • Verbetering van robotica – Wie zit er te wachten op een menselijke robot? Moeilijk onderwerp.
  • Slimme vuilbakken – De bedoeling is om automatisch het afval te scheiden van recyclagemateriaal. Lijkt mij een prima idee. Anderzijds moeten we misschien ook eens nagaan of we niet met wat minder consumptie toekomen.
  • Openbare ruimtevluchten – De grootste onzin uit de lijst. Vooral milieuvervuiling omwille van superbia.
  • AR, VR en MR – Wegkijken van de realiteit heeft nog geen reëel probleem opgelost. Overbodige complexiteit.
  • Draadloos apparaten opladen – Geweldig. Dan verleren we ook nog een kabeltje in te steken.
  • Het allereerste malariavaccin – God zei drank.
  • Het metaversum – Lieve hemel.
  • In het laboratorium gekweekt vlees – Gewoon minder echt rundvlees is misschien effectiever?
  • Lithium-ion batterijen – Was dat 2021??

Opnieuw: dit is (te) kort door de bocht, ik weet het. Maar in het kader van dit blogartikel over Gartner wil ik geen analyse maken van wetenschappelijke en/of technische ontwikkelingen.

Reële conclusie

Ik denk dat we voor het oplossen van belangrijke maatschappelijke problemen op een wetenschappelijke manier moeten te werk gaan, en vooral moeten uitgaan van reële uitdagingen. Elke aandacht voor virtualiteit is m.i. dure verspilling, en afleiding van de realiteit. Dat Gartner ontwikkelingen in immersive technologies als VR, AR, MR en het metaversum promoot (een kwestie van avaritia en/of acedia) vind ik daarom problematisch, ongepast, onverantwoord en nog wat van die dingen. Overheden zouden zich eens mogen bezinnen over het realiteitsgehalte van hun innovatiebeleid. Als al die getalenteerde wolven zich eens zouden bezighouden met reële problemen, dan kunnen we de schade van de klimaatopwarming misschien nog beperken.

Bijwerking 19-12-2022

Nog in DataNews vond ik onlangs een artikel ICT'er onder constante stress, al daterend van 17-09-2007, zonder auteur, en naar verluidt in samenwerking met Computable.nl. Het artikel in Computable.nl dateert al van 14-07-2007 en vermeldt een auteur, dus is dat allicht het originele artikel; de teksten zijn identiek. Het stressprobleem is sinds 2007 alleen maar gegroeid dus veronderstel ik dat dit artikel nog steeds actueel is.

De basis van het artikel is een onderzoek van de Richard Ivey School of Business. Het onderzoeksrapport is beschikbaar tegen betaling, de samenvatting is gratis:
The expectation on today's information technology (IT) professionals to remain technically competent constitutes a significant source of stress. We examine how IT professionals experience and cope with the threat of technical obsolescence. Interestingly, not all IT professionals consider technology change a threat to their technical competence; some viewed updating as enjoyable and pursued learning for its own sake. However, most viewed the relentless demand to update their technical skills as stressful and used a variety of coping strategies to address this threat. Using this cognitive approach to technical obsolescence, we describe implications for managerial practice and delineate a direction for future research. © 2007 Wiley Periodicals, Inc.

IT World Canada wijdt ook een artikel aan het onderzoek, waaruit blijkt dat het gaat om een diepgaande studie bij 14 personen; niet bepaald wat je "veel ICT'ers" noemt. Maar voor het gemak ga ik ervan uit dat de conclusie van het onderzoek geldig is (helaas, acedia, ik weet het; en zovelen met mij), en het artikel in DataNews daarmee overeenstemt. Ik bekijk de opmerkelijkste paragrafen uit het artikel.

ICT'er onder constante stress

De keuze van de tools is meestal niet bepaald door klantwensen (effectiviteit), maar wel door techneuten (efficiëntie). Zoek eens naar "best software development tools" in je browser, en je krijgt voor elk jaar een andere lijst. In 2017 stond ik voor de keuze tussen Drupal 7 of 8, en toen was al duidelijk dat men hoopte met nieuwigheden in Drupal 8 (zoals Symfony en Composer) de technisch geïnteresseerde ontwikkelaars aan te trekken tot de "community".  Het is toen Drupal 7 geworden. Maar dit jaar kreeg ik daar een probleem mee (bepaalde artikelen raakten vanzelf gedepubliceerd), en je vindt niemand die aan zo'n "oude" technologie nog kan en wil werken (en de meeste forums zijn als andere sociale media: veel tijdverlies, weinig opbrengst). Nu draait mijn website op WordPress, waar bovendien de updates al sinds jaar en dag automatisch verlopen, terwijl dat bij Drupal en hachelijke manuele onderneming was. Intussen wil ook Drupal 10 (8 is ook al passé) naar een soort automatische updates. Als je de evolutie een beetje volgt, begrijp je ook de frustratie van sommige (of "veel"?) ontwikkelaars: met wat pech besteed je meer tijd aan het bijwerken van je tools en het leren werken met nieuwigheden waar je niet om gevraagd hebt dan aan het genereren van iets nuttigs. Dat er ook techneuten zijn die dit net leuk vinden maakt het probleem uiteraard groter, zeker als die het voor het zeggen krijgen.

Gartner?

En wat heeft Gartner nu misdaan? Behalve het promoten van "immersive technologies" (wat op zich wel erg genoeg is)? Ik denk dat Gartner in deze technologische evolutie een rol speelt, hoewel niet met slechte bedoelingen. Hun website over tools belooft interessante dingen.

De mens wordt van nature aangetrokken door alles wat beweegt. De klassieke uitleg ken je wel: wat beweegt kan een gevaar inhouden, en dan moet je alert zijn, of je wordt gebeten. Wie de apps op zijn smartphone toelaat om meldingen te sturen weet het ook: elk geluidje zet aan om even te kijken wat er is binnen gekomen (en zelfs dát wordt uitgebuit: tegenwoordig zijn er apps die je helpen om minder tijd te besteden aan je apps!). En dus: elke vergelijkende informatie over tools of wat dan ook is een uitnodiging om na te gaan of je niets mist, of er geen nieuwe ontwikkeling is waarmee je je voordeel kan doen. Het belang van technologie wordt al zo lang opgeblazen dat je lijkt achter te lopen als je niet meedraait. En tools vergelijken en daarover informeren, in rapporten en conferenties, is nu net de kernbedrijvigheid van Gartner. Dus: ze doen het (misschien) niet met opzet, maar ze veroorzaken wel technologie-inflatie.

Te veel efficiëntie

En dan heb je ook nog het verschil tussen effectiviteit en efficiëntie. Klanten willen effectiviteit voor hun geld. Ze willen een probleem opgelost zien, en hoe je dat doet maakt niet uit. En toch zijn zoveel leveranciers in de eerste plaats bezig met efficiëntie, zoekend naar de juiste combinatie van tools of methoden, om toch maar "slimmer" te werken (daarbij hun eigen intelligentie over boord gooiend). Ze halen elke nieuwigheid uit de kast om toch maar even voor te kunnen lopen op de concullega's, of alvast om de vooroplopende wolven een plezier te doen (zodat ze in de roedel blijven). Onder het mom van innovaties is dat allemaal geen probleem. Als we dit nu in het licht van het bovenstaande eens bekijken als overbodige complexiteit kunnen we er misschien wel iets aan doen. Er zijn te veel organismen die leven van het verhogen van efficiëntie.

Bijwerking 27-12-2022

Het artikel uit het DataNews vakblad is nu ook algemeen toegankelijk via de nieuwsbrief (waar het allicht ook weer een hele tijd gaat blijven staan): Gartner: 'Je gaat de war for talent niet winnen als je mensen irriteert'. Ik vraag mij wel af waarom dit hype-promotie-artikel nu in de nieuwsbrief staat, in plaats van het iets meer kritische "Moeilijk gaat ook" van de hoofdredacteur…