Doel of doelstelling?

Een "doel" is hetgeen je wil bereiken. Een "doelstelling" is het stellen van een doel, en dat is iets anders dan een doel. "Doelstelling" is dus geen synoniem voor "doel".

Helaas wordt in gesprekken en teksten vaak de term "doelstelling" gebruikt als in feite "doel" wordt bedoeld. Je zal misschien denken dat we dit al zodanig gewoon zijn geraakt, dat het geen verschil meer maakt. Volgens mij maakt het wel verschil. Denk er even over na, zeker als je zelf het onderscheid normaal niet maakt. Als je de term "doelstelling" gebruikt in de plaats van "doel", dan heeft dat twee nadelen: (1) je verplicht de toehoorder of lezer te bedenken dat je eigenlijk "doel" bedoelt, en (2) je kan de term "doelstelling" niet meer gebruiken voor "het stellen van een doel". Dit is een voorbeeld, hoe klein ook, van de vele bronnen van stress in ons taalgebruik.

Af en toe komt dat duidelijker tot uiting, bv. als de combinatie van de uitdrukking "een doel stellen" en het verkeerd gebruik van de term "doelstelling" leidt tot de uitspraak "een doelstelling stellen", wat dan toch als fout ervaren wordt door zowat iedereen (toch?). Als je een dergelijke vreemde constructie hoort in een uitspraak, zit er doorgaans een vlag-en-lading probleem achter (in dit geval het gebruiken van de vlag "doelstelling" voor de lading "doel").

Voor velen is dit muggenzifterij; een veel voorkomende reactie is: "hierop zit niemand te wachten". Dat klopt; veel mensen hebben hier geen aandacht voor, en dat is net een reden waarom er zoveel van dergelijke stressbronnen in ons taalgebruik zitten. De term "doel" gebruiken om te definiëren wat je wil bereiken, is logisch; de term "doelstelling" daarvoor gebruiken is niet logisch. Afwijken van wat logisch is, creëert stress en misverstanden.

Basale fout

Het gebruik van de term "doelstelling" voor het begrip "doel" is een vlag-en-ladingprobleem.